Տնից դուրս գալիս, զբոսնելիս, հեծանվավարության, տրանսպորտային երթևեկության ժամանակ սովորողները ընտանիքի անդամների հետ չափում են այն հեռավորությունը՝ ճանապարհը, որն անցնում են:
Ճանապարհն անցնելիս սովորողները չափում են այն ժամանակը, որի ընթացքում անցնում են ճանապարհը:
Ճանապարհն ու ժամանակը ֆիքսելուց հետո սովորողները կազմում են խնդիր և հաշվում արագությունը։(կարող են լուծել նաև հակադարձ խնդիրներ՝ գտնել ճանապարհը, եթե ունենք ժամանակն ու արագությունը, գտնել ժամանակը, եթե ունենք արագությունն ու ճանապարհը)։
Արդյունքները գրանցում ենք բլոգներում՝ տեքստային տարբերակներով կամ տեսանյութերով։
Գեղասահքը, չմշկային սպորտի տեսակ է, պատկանում է դժվար կոորդինացվող սպորտի տեսակներին: Մարզիկի կամ մարզական զույգի դժվարությունն այն է, որ նրանք սահում են չմուշկներով սառույցի վրա՝ երաժշտության ներքո ուղղությունների հերթագայումով և լրացուցիչ տարրերի կատարմամբ (պտույտներ, թռիչքներ, քայլերի զուգակցումեր, աջակցումներ և այլն):
Գեղասահքը որպես առանձին սպորտաձև ձևավորվել է 1860-ական թվականներին և 1871 թվականին ճանաչվել է չմշկավազքի Կոնգրեսում: Տղամարդկանց չմշկասահքի անդրանիկ առաջնությունը տեղի է ունեցել Վիեննայում 1882 թվականին: Չմշկասահքի առաջնությունները 1908 թվականից 1920 թվականներն անցկացվել են ամառային Օլիմպիական խաղերի ժամանակ: Իսկ 1924 թվականից գեղասահքն ընդգրկվեց ձմեռային Օլիմպիական խաղերի ծրագրում: Հարկ է նշել, որ չմշկասահքն առաջինն էր ձմեռային սպորտաձևերից, որն ընդգրկվել էր Օլիմպիական խաղերի ծրագրում: Գեղասահքում տարանջատում են 5 տարատեսակ՝ տղամարդկանց մենասահք, կանանց մենասահք, զուգասահք, սպորտային պարեր, խմբային սինխրոն սահք: Վերջինս դեռևս չի ընդգրկվել պաշտոնական առաջնությունների ցանկ, այլ անցկացվում է առանձին Աշխարհի առաջնություն գեղասահքի տվյալ ձևից: 2014 թվականից Օլիմպիական խաղերի ծրագրում ընդգրկվել են գեղասահքի խմբային առաջնություններ:
Երկրի հարստությունները շատ են ու բազմապիսի: Դրանց շարքում ամենազարմանալին ու ամենաարժեքավորը հողն Է:Դեռ վաղ ժամանակներում մարդը սկսել է մշակել հողը և իր կացարանի մոտ բույսեր է աճեցրել: Հողի մշակումը բերեց նաև գյուղատնտեսական գործիքների պատրաստմանը և կատարելագործմանը: Հողի մշակման շնորհիվ ծնվեց երկրաչափությունը, որի օգնությամբ մարդիկ սովորեցին հողակտորները բաժանել և ոռոգիչ ջրանցքներ անցկացնել: Հողն ամեն տարի մարդկությանը տալիս է միլիոնավոր տոննա ցորեն, որից ստանում են հաց: Ժողովրդի մեջ հողն անվանում են անսպառ գանձ, մարդու ամենամեծ հարստությունը: Բայց հարուստ բերք ստանալու համար հողը պետք է սնուցել հանքային և օրգանական պարարտանյութերով: Հողը հաճախ ենթարկվում է քայքայման: Գարնանային հորդացումների և տեղատարափ անձրևների ջրերը դաշտերից քշում տանում են հազարավոր տոննա հողի բերրի շերտեր: Հողի քայքայում է տեղի ունենում նաև այն ժամանակ, երբ ուժեղ քամին է քշում տանում հողի վերին շերտը, և բերրի հողերը վերածվում են անպտուղ տարածքների: Բույսերն իրենց արմատներով հողը պահում են լվացումից ու քամուց: Հողը քայքայումից պաշտպանելու համար անտառներ են տնկում: Մյուս կողմից՝ բույսերն անընդհատ հողից սնունդ վերցնելով՝ պակասեցնում են նրա բերրիությունը: Որպեսզի հողի բերրիությունը պահպանվի, մարդիկ այն պարարտացնում են: Հողը կարիք ունի մարդկանց մշտական հոգատարության, ուշադրության ու ջերմության: Հողի գլխավոր հատկանիշը բերրիությունն է՝ բերք տալու կարողությունը: Տարբեր վայրերում տարբեր հողատեսակներ կան: Տարբեր է նաև դրանց բերրիությունը:
Փորձե՛նք պարզել, թե ինչից է կազմված հողը:
Որքան շատ է հողում հումուսի քանակը, այնքան բերրի է հողը: Հումուսով հարուստ հողն ավելի մուգ գույն ունի: Այդպիսի հողն անվանում են սևահող: Որքան հողի գույնը բաց է, այնքան նրա մեջ եղած հումուսը քիչ է, այսինքն՝ ավելի քիչ սննդարար է բույսերի համար: Երկրի վրա հողային տարածքներն այնքան էլ շատ չեն և գնալով ավելի են քչանում: Ուրեմն՝ պետք է պահպանենք այդ հարստությունը:
Հարցեր 1. Փորձե՛ք պարզել, թե ինչի՞ց է կազմված հողը:
Հողը բաղկացած է օդից, ջրից, կավից, հանքային աղերից:
2. Ի՞նչ նյութեր կան հողի մեջ:
Հողի մեջ կա օդ, ավազ, ջուր, կավ, հանքային աղեր, բույսերի ու կենդանիների մնացորդներ, հումուս:
Մարիա Բալյան 